Overlijdensrisicoverzekeringen en erfbelasting
Datum: 12 mei 2017
Als er premies ten behoeve van een overlijdensrisicoverzekering zijn onttrokken aan het vermogen van de overledenen is de uitkering belast voor de erfbelasting. Dat betekent dat een deel van de uitkering niet ten goede zal komen aan de begunstigde van de verzekering.
Overlijdensrisicoverzekering
Bij scheidingen waarbij (bestaande of nieuwe) overlijdensrisicoverzekeringen betrokken zijn, neemt het belang van goede advisering toe. Het is immers zo dat ex-partners mogelijk geen beroep meer kunnen doen op de hoge gehuwden vrijstelling voor de van toepassing zijnde erfbelasting.
Hieronder gaan wij in op de situaties waarin mogelijk erfbelasting verschuldigd is over de uitkering uit een overlijdensrisicoverzekering en hoe dit in bepaalde situaties kan worden voorkomen.
Erfbelasting
Tot 1 januari 2010 werd de gehele uitkering belast voor de erfbelasting, indien er ‘iets’ was onttrokken vanuit het vermogen van de overledene. Vanaf 1 januari 2010 wordt slechts een deel van de uitkering belast. Het gaat dan om het deel dat kan worden toegerekend aan een onttrekking aan het vermogen van de erflater. Veel mensen sluiten daarom kruislings een overlijdensrisicoverzekering. Partner A sluit dan een verzekering op het leven van partner B met zichzelf als begunstigde. B sluit een verzekering op het leven van A met zichzelf als begunstigde. Omdat de verzekeringsnemer de premies voor de verzekering verschuldigd is, wordt voorkomen dat er premies worden onttrokken aan het vermogen van de erflater. Hierdoor is de gedachte dat de werking van art. 13 SW wordt ontweken.
Het alleen kruislings sluiten van een polis is echter onvoldoende om dit te realiseren. De samenlevingsvorm speelt hierbij namelijk ook een rol. Premie die verschuldigd is door de echtgenoot of zijn partner kan door het huwelijksgoederenregime of het samenlevingscontract toch geheel of gedeeltelijk ten laste van het vermogen van de erflater komen. Dat is bijvoorbeeld het geval als cliënten zijn gehuwd in gemeenschap van goederen.
Ook kan de vraag gesteld worden of de premie van een overlijdensrisicoverzekering behoort tot de kosten van de huishouding. Als echtgenoten of samenwoners naar rato van hun inkomen bijdragen aan de kosten van de huishouding kan ook gesteld worden dat er premie is onttrokken aan de erflater. De staatssecretaris heeft in een besluit gesteld dat premies voor een overlijdensrisicoverzekering, tenzij expliciet anders is overeengekomen, niet onder de kosten van de huishouding vallen.
Bij een situatie van een gemeenschap van goederen of een situatie waarbij de premie van een overlijdensrisicoverzekering expliciet tot de kosten van de huishouding behoren zal de uitkering uit de verzekering worden belast.